دستورات پرکاربرد لینوکس، دستوراتی هستن که همیشه باهاش سر و کار داریم. توی این پست این دستورات رو معرفی می‌کنم و با مثال هایی نحوه کارکردشون رو نشون می‌دم. پس برای آشنایی بیشتر با دستورات پرکاربرد لینوکس در ادامه با من همراه باشین.

1- ls2- cd3- man4- cp5- mv
6- mkdir7- rmdir8- touch9- rm10- date
11- ps12- top13- kill14- pwd15- wget

1. ls یکی از دستورات پرکاربرد لینوکس

این دستور پرکاربرد لینوکس، دستور ls محتویات دایرکتوری جاری (یعنی دایرکتوری که توش هستیم) رو نشون میده.

مثلا اگه توی مسیر پیش‌فرض ترمینال باشیم، لیست دایرکتوری‌های زیر رو می‎‌بینیم.

ramtin@ubuntu:~$ ls
Desktop    Downloads  Pictures  snap       Videos
Documents  Music      Public    Templates

اگه بخوایم فایل‌های Hidden رو هم ببینیم، از سوییچ -a استفاده می‌کنیم.

ramtin@ubuntu:~$ ls -a
.              .cache     file      Pictures  .sudo_as_admin_successful
..             .config    .gnupg    .profile  Templates
.bash_history  Desktop    .local    Public    Videos
.bash_logout   Documents  .mozilla  snap      .viminfo
.bashrc        Downloads  Music     .ssh

آبی: دایرکتوری

سفید: فایل

سبز: فایل اجرایی

فایل هایی که اولشون “.” هست، فای های Hidden هستن.

با سوییچ -lh هم اطلاعات بیشتری مثل سطوح دسترسی کاربر و زمان آخرین تغییر رو نشون میده.

ramtin@ubuntu:~$ ls -lh
total 40K
drwxr-xr-x 3 ramtin ramtin 4.0K فوریه   19 19:56 Desktop
drwxr-xr-x 3 ramtin ramtin 4.0K فوریه   18 02:33 Documents
drwxr-xr-x 3 ramtin ramtin 4.0K فوریه   25 19:00 Downloads
-rw-rw-r-- 1 ramtin ramtin  432 فوریه   25 19:43 file
drwxr-xr-x 2 ramtin ramtin 4.0K فوریه    5 11:48 Music
drwxr-xr-x 2 ramtin ramtin 4.0K فوریه    5 11:48 Pictures
drwxr-xr-x 2 ramtin ramtin 4.0K فوریه    5 11:48 Public
drwx------ 3 ramtin ramtin 4.0K فوریه   12 15:48 snap
drwxr-xr-x 2 ramtin ramtin 4.0K فوریه    5 11:48 Templates
drwxr-xr-x 2 ramtin ramtin 4.0K فوریه    5 11:48 Videos

2- cd؛ دومین دستور پرکاربرد لینوکس

دستور cd هم یه دستور پرکاربرد لینوکس هست. در لینوکس Change Directory می‌کنه. یعنی با استفاده از cd می‌تونیم به دایرکتوری مورد نظر وارد بشیم.

ramtin@ubuntu:~$ cd Videos
ramtin@ubuntu:~/Videos$

با سوییچ “..” میشه یه مرحله به عقب برگشت. (دایرکتوری بالادستی)

ramtin@ubuntu:~/Videos$ cd ..
ramtin@ubuntu:~$

دستور cd بدون هیچ پارامتری، باعث میشه به دایرکتوری  home کاربر بریم.

ramtin@ubuntu:/etc/vmware-tools$ cd
ramtin@ubuntu:~$

3- man

این دستور پرکاربرد لینوکس، باعث میشه Manual دستور مورد نظر نمایش داده بشه. توی لینوکس هر دستور یه دستورالعمل استفاده داره که ممکنه نیاز داشته باشیم برای استفاده اون رو ببینیم. با این دستور میشه نحوه استفاده از دستور، هدف دستور و سوییچ های دستور رو دید.

ramtin@ubuntu:/etc/vmware-tools$ man cd
LS(1)                           User Commands                           LS(1)

NAME
       ls - list directory contents

SYNOPSIS
       ls [OPTION]... [FILE]...

DESCRIPTION
       List  information  about the FILEs (the current directory by default).
       Sort entries alphabetically if none of -cftuvSUX nor --sort is  speci‐
       fied.

       Mandatory  arguments  to  long options are mandatory for short options
       too.

       -a, --all
              do not ignore entries starting with .

       -A, --almost-all
              do not list implied . and ..
.
.
.

4- دستور پرکاربرد لینوکس، دستور cp

cp هم یکی از 40 دستور پرکاربرد لینوکس هست. دستور cp برای کپی فایل یا دایرکتوری استفاده میشه.

ramtin@ubuntu:~$ cp file1 Downloads/file1
ramtin@ubuntu:~$

برای کپی فولدر باید سوییچ -r رو استفاده کرد.

ramtin@ubuntu:~$ cp -r folder1 Downloads/folder1
ramtin@ubuntu:~$

با سوییچ -p می‌تونیم سطوح دسترسی فایل رو در محل مقصد حفظ کنیم.

این پست رو هم بخونین  تنظیم ساعت و تاریخ لینوکس Centos 7

5- mv

این دستور پرکاربرد لینوکس دو تا کار می‌تونه انجام بده. move کردن و rename.

برای جابجایی فایل یا دایرکتوری از دستور mv با فرمت زیر استفاده می‌کنیم:

ramtin@ubuntu:~$ mv file1 Downloads/file1

برای جابجایی دایرکتوری هم همین دستور رو استفاده می‌کنیم و نیاز به استفاده از سوییچ نیست.

برای تغییر نام فایل یا دایرکتوری از دستور زیر استفاده می‌کنیم:

ramtin@ubuntu:~$ mv file1 file2

6- mkdir

mkdir هم یکی از دستورات پرکابرد لینوکس هست. با این دستور می‌تونیم دایرکتوری بسازیم.

نحوه ساخت دایرکتوری به این صورت هست:

ramtin@ubuntu:~$ mkdir folder1
ramtin@ubuntu:~$ ls
bin     file1     games     include     lib      local     sbin     
share   src       folder1

اگه بخوایم دایرکتوری تو در تو درست کنیم، اینجوری انجامش میدیم:

ramtin@ubuntu:~$ mkdir folder1/folder2/folder3

7- rmdir، دستور پرکاربرد لینوکس

برای حذف دایرکتوری از دستور rmdir استفاده می‌کنیم. اما اول باید فایل‌های داخل دایرکتوری رو پاک کرده باشیم.

ramtin@ubuntu:~$ rmdir folder1

اگه توی دایرکتوری فایل هست، باید از سوییچ -r استفاده کنیم.

ramtin@ubuntu:~$ rmdir -r folder1

8- touch

با استفاده از دستور touch می‌تونیم فایل ایجاد کنیم. touch هم یکی از دستورهای پرکاربرد لینوکس هست.

برای ساختن فایل با touch از دستور زیر استفاده می‌کنیم:

ramtin@ubuntu:~$ touch testfile1

اگه بخوایم همزمان چند تا فایل بسازیم:

ramtin@ubuntu:~$ touch testfile1 testfile2 testfile3

9- rm

از دستور rm برای حذف فایل و دایرکتوری استفاده میشه. دستور rm هم یکی از دستورات پرکاربرد لینوکس هست.

برای پاک کردن فایل، این دستور رو وارد می‌کنیم:

ramtin@ubuntu:~$ rm testfile1

برای پاک کردن دایرکتوری و همه محتویاتش از سوییچ -r استفاده می‌کنیم.

ramtin@ubuntu:~$ rm -r testfile1

نکته: حواستون باشه، لینوکس مفهومی شبیه Recycle Bin ویندوز نداره! هر فایلی که پاک بشه، دیگه قابل بازیابی نیست.

این پست رو هم بخونین  تنظیم IP در لینوکس CentOS 6 و Ubuntu 12

10- دستور پرکاربرد date در لینوکس

با دستور date تاریخ و ساعت سیستم نشون داده میشه.

ramtin@ubuntu:~$ date

می‌تونیم پارامترهای تاریخ و زمان رو بصورت تابع استفاده کنیم و توی عبارت‌های مختلف نمایش بدیم.

ramtin@ubuntu:~$ date '+It's %d/%m/%y, and the time is %H:%M:%S.'
The date is 26/02/22, and the time is 12:07:12.

11- ps

با استفاده از ps میشه پروسه هایی که توی سیستم در حال اجرا هستن رو نشون میده. یه چیزی مثل Task Manager ویندوز. ps هم یکی از دستورات پرکاربرد لینوکس هست.

دیدن پروسه های در حال اجرای لینوکس:

ramtin@ubuntu:~$ ps

برای دیدن پروسه‌های در حال اجرا با جزییات بیشتر:

ramtin@ubuntu:# ps fu

12- top

دستور top مثل Task Manager ویندوز هست. دستور top توی لینوکس مقدار منابع سخت‌افزاری مصرفی و همچنین لیست پروسه‌ها و مقدار مصرف پروسه‌ها رو نشون مییده.

13- kill

با دستور kill می‌تونیم پروسه‌های در حال اجرا رو ببندیم. ایتدا kill و بعدش pid اون پروسه رو می‌نویسیم. دستور kill هم یکی از دستورات پرکاربرد لینوکس هست و مثل End Task ویندوز کار می‌کنه.

ramtin@ubuntu:# kill 12981

14- pwd

این دستور مسیر جاری ترمینال که توش قرار گرفتیم رو نشون میده.

ramtin@ubuntu:~$ pwd
/home/ramtin

15- wget

با دستور wget میشه فایل دانلود کرد. wget هم یکی از دستورات مهم و کاربردی لینوکس هست. برای دانلود فایل با wget، ابتدا wget و بعدش url فایل رو می‌نویسیم.

ramtin@ubuntu:~$ wget https://ramtiin.ir/test.text

این دستورات پرکاربرد لینوکس، به تدریج تکمیل میشه.

خوشحال میشم برای پشتیبانی شبکه در شیراز هم حضوری و هم ریموت و سایر شهرها به‌صورت ریموت بهم زنگ یا ایمیل بزنین.

لینوکس

درباره نویسنده

رامتین رحمانی نژاد

از سال 1385 در حوزه آی‌تی و شبکه فعالیت می‌کنم. در راه اندازی و پشتیبانی شبکه‌ و سرویس‌های مایکروسافت، لینوکس، سیسکو، میکروتیک، VOIP، ارتباطات رادیویی و مدیریت سرور تخصص دارم. برای مشاوره، اجرای پروژه و پشتیبانی شبکه با من تماس بگیرین :)

مشاهده تمام مقالات