انسیبل چیست؟

انسیبل (Ansible) یکی از محبوب‌ترین ابزارهای مدیریت و خودکارسازی زیرساخت‌های شبکه هست. با انسیل می‌تونیم کارهایی مثل مدیریت پیکربندی، استقرار نرم‌افزار، خودکارسازی شبکه و امنیت رو خیلی راحت‌تر از قبل انجام بدیم. توی این نوشته، موارد استفاده از Ansible و تأثیرش رو توی بهینه‌سازی فرایندهای IT بررسی می‌کنیم.

فهرست:

• انسیبل چیست؟
• چرا Ansible رو دوست داریم؟
• با انسیبل چه چیزهایی رو میشه کانفیگ کرد؟
• انسیبل رو کی ساخته؟
• انسیبل چه جوری نصب میشه؟
• موارد استفاده از Ansible
  • 1. مدیریت پیکربندی (Configuration Management)
  • 2. استقرار نرم‌افزار و CI/CD
  • 3. مدیریت محیط‌های ابری (Cloud Provisioning & Management)
  • 4. خودکارسازی شبکه (Network Automation)
  • 5. امنیت و انطباق با استانداردها (Security & Compliance)
  • 6. بازیابی از خرابی و Disaster Recovery
  • 7. فرایندهای پیچیده (Complex Workflow Automation)

انسیبل چیست؟

انسیبل یه ابزار اوپن سورس برای خودکارسازی وظایف مدیریتی در IT هست. ساده‌تر بگیم، خیلی از کارها رو می‌تونیم توی انسیبل تنظیم کنیم تا بصورت اتوماتیک تسک‌ها رو برامون انجام بده، از نصب نرم‌افزار گرفته تا کانفیگ و … . حالا تصور کنین برای انجام کارها و کانفیگ‌های تکراری، چقدر زمان‌تون رو آزادتر می‌کنه! 😃

چرا Ansible رو دوست داریم؟

فکر کنین می‌خواین ۲۰ تا سرور لینوکسی یا رادیوی میکروتیک رو کانفیگ کنین، خب کار تکراری و خسته‌کننده‌ای هست. تازه احتمال خطا هم توی این تعداد کانفیگ بالا هست. ولی وقتی یه دستور العمل برای کانفیگ به انسیل بدین (Playbook)، می تونین تمام سرورهاتون رو توی چند دقیقه کانفیگ کنین!

• این ابزار باعث میشه برای انجام فرایندهای آی تی، از انجام کار تکراری نجات پیدا کنین.

• استفاده از انسیبل ساده هست. یادگیری و کار کردن باهاش آسون و لذت‌بخشه!
• با انسیل می‌تونیم هر چیزی رو کانفیگ کنیم! از روتر و سرور گرفته تا ویندوز و مک!

• توی مقیاس‌های بزرگ هم می‌تونیم ازش به‌خوبی استفاده کنیم.

آنسِیبل بدون نیاز به نصب عامل (Agent) روی ماشین‌های مقصد، به کمک SSH یا API مستقیماً با سرورها، تجهیزات شبکه و سرویس‌های ابری ارتباط برقرار می‌کنه. این ویژگی پیچیدگی رو کم می‌کنه و سرعت اجرای فرایندها رو افزایش میده.

با انسیبل چه چیزهایی رو میشه کانفیگ کرد؟

یکی از مزیت‌های فوق‌العاده انسیبل اینه که برای کانفیگ تقریباً همه چیز قابل استفاده‌ست! از سرورهای لینوکسی و ویندوزی گرفته تا تجهیزات شبکه مثل روترهای MikroTik، سوئیچ‌های سیسکو، فایروال‌های Juniper و حتی کلودهایی مثل AWS و Google Cloud.

نکته جذاب اینجاست که انسیبل نیاز به Agent نداره. یعنی لازم نیست روی سرور مقصد چیزی نصب کنیم؛ خودش از طریق SSH روی لینوکس و PowerShell روی ویندوز، کانفیگ‌ها رو اجرا می‌کنه. این یعنی مدیریت سرورها بدون دردسر نصب نرم‌افزار اضافی!

چیزهایی که انسیبل می‌تونه مدیریت کنه:

• سرورها: لینوکس (Ubuntu, Debian, CentOS, Red Hat)، ویندوز، macOS
• روترها و سوییچ‌ها: MikroTik، Cisco، Juniper، HP و …
• کلودها: AWS، Google Cloud، Azure
• سرویس‌های دیتابیس: MySQL، PostgreSQL، MongoDB و …
• مجازی‌سازی و کانتینرها: Docker، Kubernetes، VMware

در واقع، هر سیستمی که بشه با SSH، API یا دستورات شبکه‌ای کنترل کرد، می‌تونیم با انسیبل کانفیگ کنیم. این یعنی یه ابزار فوق‌العاده برای مدیریت زیرساخت‌های ترکیبی!

انسیبل رو کی ساخته؟

Ansible رو مایکل دیهان (Michael DeHaan) در سال ۲۰۱۲ ساخت. هدفش این بود که یه ابزار ساده، سریع و بدون نیاز به Agent برای خودکارسازی IT بسازه. قبل از اون، ابزارهایی مثل Puppet و Chef وجود داشتن، اما کار کردن باهاشون پیچیده‌تر بود. انسیبل اومد و این مشکل رو حل کرد!

اگه براتون جالبه، پروفایل LinkedIn و گیت‌هابش رو ببینین.

بعداً شرکت Red Hat این پروژه رو خرید، و امروز Ansible یکی از محبوب‌ترین ابزارهای DevOps و IT Automation دنیاست. دلیلش هم سادگی، قدرت و پشتیبانی قوی جامعه کاربریشه.

امروزه انسیبل یه پروژه اوپن سورس هست و توسط جامعه جهانی توسعه داده میشه، اما همچنان Red Hat اصلی‌ترین اسپانسرشه. Red Hat نسخه سازمانی Ansible رو هم داره که برای شرکت‌های بزرگ استفاده میشه.

ریپازیتوری رسمی انسیبل توی گیت‌هاب

انسیبل چه جوری نصب میشه؟

نصب انسیبل خیلی ساده‌ست و روی اکثر سیستم‌عامل‌ها قابل انجامه. اگه لینوکس دارین (مثل اوبونتو، سنت‌اواس یا دبیان)، می‌تونین با Package Manager سیستم‌عاملتون نصبش کنین. روی ویندوز هم میشه با WSL (Windows Subsystem for Linux) یا با استفاده از Python و Pip نصبش کرد. برای macOS هم Homebrew این کار رو براتون انجام میده. در کل، نصب انسیبل دردسر خاصی نداره و توی چند دقیقه می‌تونین راه‌اندازیش کنین و شروع به خودکارسازی کارهاتون کنین!

اگه می‌خواین Ansible رو نصب کنین، از اینجا شروع کنین. 🙂

موارد استفاده از Ansible

1. مدیریت پیکربندی (Configuration Management)

ما با انسیبل می‌تونیم pLaybook های مختلفی بسازیم. پلی بوک انسیبل در واقع دستورالعمل ما برای انجام یه سری کانفیگ هست. با این پلی‌بوک‌ ها می‌تونیم چندین کار رو بصورت مدیریت شده انجام کرد.

فرض کنین می‌خواین یه سرور لینوکسی رو کانفیگ کنین:

• اول ریپازیتوری هاش رو آپدیت کنین
• بعد تمام پکیج‌ها رو آپگرید کنین و سرور رو ریستارت کنین.
• بعد چند تا نرم‌افزار رو نصب و کانفیگ کنین.

به جای اینکه طی یه فرایند طاقت‌فرسا :)) تمام این‌ کارها رو خودتون انجام بدین، یه بار زمان می‌ذارین و یه پلی بوک انسیبل می‌سازین. هر وقت که خواستین می‌تونین این کانفیگ رو به هر تعداد سرور که خواستین، اعمال کنین!

یکی از رایج‌ترین کاربردهای آنسیبل، مدیریت پیکربندی سیستم‌ها است. با استفاده از Playbookهای آنسیبل، می‌توان وضعیت مطلوب یک سرور یا مجموعه‌ای از سرورها را مشخص کرد.

مدیریت پیکربندی شامل کارهایی مثل:

• تنظیم و پیکربندی پکیج‌ها نرم‌افزاری
• ایجاد و مدیریت حساب‌های کاربری
• تنظیم پارامترهای شبکه و کرنل
• مدیریت و نظارت بر سرویس‌های مختلف

می‌تونه باشه.

از اونجایی که اجرای چندباره یه Playbook تغییری در نتیجه ایجاد نمی‌کنه، ازش میشه به‌راحتی برای مدیریت پایدار و مقیاس‌پذیر سیستم‌ها استفاده کرد.

2. استقرار نرم‌افزار و CI/CD

یکی از بزرگترین چالش‌های تیم‌های توسعه نرم‌افزار، استقرار سریع و مطمئن اپلیکیشن‌ها در محیط‌های مختلف (توسعه، تست، تولید) هست. دیده شده که توی بعضی از تیمها، به خاطر پیچیدگی سناریو، تیم دواپس به گریه افتادن 😂

انسیبل با خودکارسازی فرآیند استقرار، به تیم‌های توسعه کمک می‌کنه تا نرم‌افزارها را با کمترین خطا و بالاترین سرعت در محیط‌های مختلف اجرا مستقر و اجرا کنن.

با استفاده از Ansible میشه:

• نسخه‌های جدید نرم‌افزار رو روی سرورها مستقر کرد
• سرویس‌های مرتبط رو ری‌استارت یا آپدیت کرد
• پایگاه‌ داده‌ها رو آپدیت و Migration لازم رو اجرا کرد
• تست‌های اتوماتیک بعد از استقرار نسخه جدید

ضمنا، انسیبل به‌خوبی با ابزارهای CI/CD مثل Jenkins، GitLab CI و GitHub Actions ادغام میشه و امکان اجرای Playbookها رو توی Pipeline های Deployment فراهم می‌کنه.

3. مدیریت محیط‌های ابری (Cloud Provisioning & Management)

با افزرایش استفاده از سرویس‌های ابری مثل AWS، Azure و Google Cloud، برای انجام بهینه فرایندها، نیاز به ابزارهای مدیریت منابع و خودکارسازی فرایندها افزایش پیدا کرده. انسیبل برای بسیاری از پلتفرم‌های ابری ماژول‌های مخصوص داره و اینجوری می‌تونیم ایجاد، مدیریت و حذف منابع ابری رو بصورت اتوماتیک انجام بدیم.

بعضی از کارهایی که میشه با انسیبل توی Cloud انجام داد:

• ایجاد و مدیریت ماشین‌های مجازی (VMs)
• تنظیمات شبکه، DNS و فایروال‌ها
• استقرار و مدیریت سرویس‌های ابری مانند S3، RDS و Kubernetes
• تنظیم سیاست‌های امنیتی و کنترل دسترسی‌ها

یکی از ویژگی‌های مهم انسیبل در این زمینه، Dynamic Inventory هست که امکان شناسایی خودکار منابع ابری و تنظیمات مرتبط رو فراهم می‌کنه.

4. خودکارسازی شبکه (Network Automation)

مدیریت تجهیزات شبکه معمولاً نیاز به دانش تخصصی داره، اما Ansible این فرآیندها را با Integration تنظیمات و استانداردسازی فرایندها ساده‌تر می‌کنه. با کمک انسیبل، مهندسان شبکه می‌تونن:

• کانفیگ تجهیزات شبکه (روترها، سوییچ‌ها، فایروال‌ها) را به‌صورت اتوماتیک انجام بدن
• تنظیمات VLAN، VPN و ACLها رو پیاده‌سازی کنن
• آپدیت‌های نرم‌افزاری و پچ‌های امنیتی رو اجرا کنن

به دلیل پشتیبانی از تجهیزات مختلف (Cisco، Juniper، MikroTik و غیره)، Ansible یک انتخاب ایده‌آل برای مدیریت شبکه‌های بزرگ و سازمانی محسوب میشه.

5. امنیت و انطباق با استانداردها (Security & Compliance)

با افزایش تهدیدات سایبری، خودکارسازی امنیت IT اهمیت بیشتری پیدا کرده. یه نقل قول معرف از مدیر سابق FBI هست که میگه:

من متقاعد شدم که فقط دو نوع شرکت وجود داره:
اونایی که هک شدن و آن‌هایی که قراره هک بشن.
و این دو گروه در حال تبدیل شدن به یک دسته هستن:
شرکت‌هایی که هک شدن و قراره دوباره هک بشن.

انسیبل می‌تونه وظایف امنیتی مورد نیاز رو برامون اجرا کنه، از جمله:

• پیکربندی فایروال‌ها و ACLها
• مدیریت کاربران و دسترسی‌ها
• شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌ها
• اجرای تست‌های امنیتی و اسکن سیستم‌ها

ویژگی Ansible Vault هم به تیم‌های امنیتی کمک می‌کنه تا اطلاعات حساس مثل پسوردها و کلیدهای API رو به‌صورت رمزنگاری شده توی Playbook ها مدیریت کنن.

6. بازیابی از خرابی و Disaster Recovery

برنامه‌ریزی برای بازیابی از خرابی (Disaster Recovery) یکی از جنبه‌های مهم مدیریت IT هست. Ansible با خودکارسازی فرآیندهای بکاپ‌گیری و بازیابی، تضمین می‌کنه که در صورت بروز حادثه، سیستم‌ها به‌سرعت به وضعیت عادی برگردن.

کاربردهای انسیبل در DR:

• اجرای بکاپ‌های دوره‌ای از پایگاه‌های داده و فایل‌ها
• مدیریت نسخه‌برداری و نگهداری از داده‌ها
• تنظیم سرورهای جایگزین برای کاهش Downtime
• تست خودکار فرآیندهای بازیابی برای اطمینان از عملکرد صحیح

7. فرایندهای پیچیده (Complex Workflow Automation)

توی خیلی از سازمان‌ها، اجرای عملیات IT شامل چندین مرحله و تعامل بین چند سیستم مختلف هست. انسیبل با استفاده از Playbook های قابل تنظیم و Role ها، امکان هماهنگ‌سازی فرایندهای پیچیده رو فراهم می‌کند.

این قابلیت شامل:

• اجرای توالی دستورات روی سرورها و سرویس‌ها
• هماهنگ‌سازی وظایف بین تیم‌های توسعه و عملیات
• مدیریت وابستگی‌ها و اولویت‌بندی عملیات

به کمک انسیبل، سازمان‌ها می‌توانند عملیات خود را ساده‌تر، سریع‌تر و کارآمدتر انجام دهند.

انسیبل یه ابزار قدرتمند برای خودکارسازی فرایندهای IT هست که توی زمینه‌های مختلفی مثل مدیریت پیکربندی، استقرار نرم‌افزار، مدیریت Cloud، خودکارسازی شبکه، امنیت و بازیابی از خرابی کاربرد داره. سادگی، مقیاس‌پذیری و قابلیت ادغام با سایر ابزارها، Ansible را به یک انتخاب برتر برای تیم‌های IT تبدیل کرده.

اگه می‌خواین عملیات IT تون رو بهینه‌سازی کنین، انسیبل گزینه‌ای ایده‌آل برای شماست. استفاده از این ابزار می‌تواند کارها را سریع‌تر، قابل‌اطمینان‌تر و کارآمدتر کند. پس اگر هنوز با آنسیبل کار نکردین، وقتشه که امتحانش کنین. 😃

اگه توی شبکه‌تون مشکلی هست و به کمک نیاز دارین، صفحه پشتیبانی شبکه رو برای دیدن خدماتی که ارائه می‌دم، ببینین.

برای یادگیری اصولی میکروتیک دوره‌های آموزش میکروتیک من رو ببینین.